زعفران، این گیاه خوش رنگ و طعم یکی از جدانشدنی ترین موارد از سفره ی ایرانی ها است. که هم به عنوان طعم و رنگ دهنده ی غذا و هم به عنوان دمنوش و حتی ادویه مورد استفاده قرار می گیرد. اما علت گرانی زعفران چیست؟ با ما همراه باشید تا بررسی کاملی از مراحل کشت و برداشت زعفران داشته باشید و علت ارزش بالای این طلای سرخ را بدانید.
زعفران گیاهی کوچک و چندساله به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر است. از وسط پیاز یا قاعده‌یِ ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج می‌شوند. از وسط برگ‌ها، ساقه‌ای گلدار بیرون‌می‌آید که به یک تا سه گل منتهی می‌شود. گل‌ها دارای ۶ گلبرگ بنفش‌رنگ هستند که ممکن است در بعضی واریته‌ها به رنگ گلی یا ارغوانی باشند. گل‌ها دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلالهٔ سه‌شاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی هستند. قسمت مورد استفاده این گیاه انتهای خامه و کلاله سه‌شاخه است که به نام زعفران مشهور است و معطر و کمی تلخ است.
کشت و قیمت زعفران
در مقایسه با سایر گیاهانی که می‌توانند در چندین منطقه مختلف در سراسر جهان رشد کنند و کیفیت یکسانی از محصول را داشته باشند؛ گیاه زعفران، یک گیاه بسیار ریز و انتخابی است که قابلیت کشت در همه‌ی سرزمین‌ها را ندارد و تنها مخصوص به برخی مناطق است. زعفران بی‌نظیر است زیرا فقط سه هفته در سال شکوفا می‌شود و فرآیند برداشت و تولید آن گران‌تر از سایر ادویه‌ها است. تمام زعفران‌هایی که در جهان توزیع می‌شوند تنها از یک بخش کوچک گیاه زعفران، به نام کلاله تولید می‌شوند. به کلاله گل زعفران «زعفران کروکوس» هم می‌گویند.
هر گل تنها 3 کلاله دارد. در سه هفته‌ی برداشت زعفران، کشاورزان و زعفران‌کاران هر روز، قبل از طلوع خورشید، گل‌های کوچک زعفران را از زمین می‌کنند، کلاله‌های زعفران را از آن بیرون می‌آورند و برای خشک شدن و آسیاب شدن جمع‌آوری می‌کنند. نکته‌ی جالبی که می‌تواند در قیمت زعفران گرمی تاثیر داشته باشد این است که زعفران توانایی تولید مثل ندارد و هر ساله توسط انسان در زمین کاشته می‌شود.
روند استخراج زعفران
تا به امروز، هیچ روش مکانیزه‌ای برای برداشت و جدا کردن صحیح کلاله از زعفران به وجود نیامده است. جالب است بدانید که مزرعه زعفران باید در پایان فصل برداشت تا شروع فصل برداشت بعدی، استراحت کند. بنابراین یک مزرعه‌ی زعفران تنها یک‌بار در سال قابل کشت است و امکان استفاده‌ی از آن نیست. شاید بتوان یکی از دلایل گرانی قیمت زعفران را در این مورد پیدا کرد.
گل‌ها هم کوچک هستند و در ارتفاع بسیار کمی و نزدیک به زمین رشد می‌کنند. همین باعث خواهد شد روند کل کار زیاد باشد.
از آن‌جا که نخ‌ها بسیار ظریف هستند، هر نخ زعفران باید تک‌تک با دست و به آرامی و لطافت برداشته شود. این یک فرآیند زمان‌بر و ملایم است. در نهایت از هر گل زعفران تنها 2تا3 کلاله‌ی زعفران جدا می‌شود. کلاله‌ها پس از جدا شدن از گل، به سرعت ماهرانه خشک می‌شوند تا رنگ قرمز پررنگ و طعم بی‌نظیر خود را حفظ کنند و از رطوبت هنگام بسته‌بندی جلوگیری شود.
مهم‌ترین موارد برای برداشت زعفران با کیفیت بالا که عامل اصلی برای تغییر کیفیت زعفران هر منطقه است، شامل موارد زیرد است:
- ژنتیک گیاه
- آب‌وهوا
- خاک
برای مشاهده ی ادامه ی مطلب کلیک کنید.
- ۹۹/۰۹/۰۲